De bedoeling van de nieuwe Europese dronewetgeving is dat je als Belgische dronepiloot ook in het buitenland kan gaan vliegen zonder dat je moet beschikken over een drone vliegbewijs voor dat land en dat de regelgeving binnen Europa hetzelfde is voor alle lidstaten, om zo verwarring of onwetenheid te vermijden.
Daarnaast moet deze nieuwe regelgeving plaats bieden voor innovatie en nieuwe toepassingen voor drones in onderwijs en industrie.
Als bron hebben we het KB (2020/43563) van 18/11/2020 en de EU verordening 2019/947 gebruikt en deze vertaald naar een leesbare tekst. Een overzichtstabel geeft ineens ook alle belangrijke items samengevat weer.
Dank aan EUKA en skeyes – Jean-Pierre De Muyt voor het verduidelijken van deze nieuwe wetgeving. Zijn presentatie en talloze facebook vraag en antwoord werden als leidraad gebruikt voor het maken van deze tekst.
17/08/2021 – Deze tekst wordt zeer regelmatig bijgewerkt volgens de nieuwe richtlijnen die we doorkrijgen. Hou deze site dus goed in de gaten.
De Europese verordeningen zijn gestoeld op de ” Regulation EU 1139/2018 (EASA basic regulation) en zijn van toepassing op alle UAS (Unmanned Aircraft Systems), dus zowel multicopters, helicopters als fixed wing (vliegtuigen), als het maar onbemand is, dus ook modelvliegtuigen en helicopters.
Zeer goed om weten is dat het nu ook vast staat dat modelvliegtuigen ( fixed wings) ook drones zijn, daar durfde men al eens aan twijfelen maar de definitie van een drone is dus in die zin ook vast gelegd. Om het geheel juist te benoemen spreekt men over UAS (Unmanned Aircraft Systems) en hieronder vallen multirotors (volksmond: drone), model helicopters, modelvliegtuig, …. als het maar onbemand is.
Ook wordt er geen verschil meer gemaakt tussen hobby en professioneel gebruik. Het maakt dus niet uit of je geld verdient met het vliegen van je UAS.
Let op, het is ten zeerste aan te raden lid te worden van een modelvliegclub wanneer je wil vliegen met multicopters, modelvliegtuigen, helicopters of andere onbemande luchtvaartuigen. Op deze terreinen kan je veilig je oefenen.
De enige uitzondering is dat State Aircraft (politie, hulpdiensten, leger, …) hier niet onder vallen, maar zij kunnen er wel gebruik van maken om hun eigen wetgeving op te baseren wat waarschijnlijk ook zo zal zijn.
Geo-zones
Het begint allemaal met Geo-zones. De geo-zones zullen bepalen of je überhaupt mag vliegen maar ook wat de voorwaarden zullen zullen zijn (bv. max. hoogte, …). Eens je weet in welke Geo-zone je zit kan je gaan bepalen met welk type toestel je mag vliegen en op basis daarvan kan je dan zien in welke Implementing Act terecht komt (zie lager).
DSA Planner: plan je drone vlucht en zie welke vereisten er zijn op de plek waar je wil vliegen
DSA Greenlight: hier kunnen de DGLV medewerkers je vlucht verifiëren en goedkeuren indien nodig
DSA Fly: mobiele App waarmee je de lokale ATC (Controletoren) op de hoogte kan brengen wanneer je vlucht start en eindigt.
DSA Control: Hier kunnen de luchtverkeersleiding volgen waar er drone operaties doorgaan
C-klasse van het toestel
Het MTOM (Maximum Take Off Mass) en de impact van het toestel bepaald binnen welke klasse je hier valt. -> risico
Je drone zal dus in één van de onderstaande klasse vallen op basis van zijn gewicht of impact. Deze klasse zal dan als basis dienen voor de Implementing Act waaronder je dan minimaal kan vliegen.
Wie is de Operator?
De operator is niet altijd de piloot. De operator is de legale entiteit die verantwoordelijke is voor de organisatie van de vlucht. Dit kan zowel een natuurlijke persoon of bedrijf zijn en is diegene voor wie de piloot vliegt.
De operator is verantwoordelijk voor de vlucht die uitgevoerd wordt door de drone, dus is ook verantwoordelijk voor het feit dat de piloot met alles in orde is (handleiding kennis, scholing, benodigde examens afgelegd, voorbereiding, ….)
Wie is de piloot?
De piloot is diegene die het toestel bedient en controle heeft over het toestel. De piloot is ten allen tijde verantwoordelijk voor de uitvoering van de vlucht en neemt de beslissingen.
De piloot zorgt voor:
een toelating van alle betrokken personen na een risico briefing
een VLOS operatie, eventueel met behulp van een waarnemer
nooit vliegen in de buurt van of in een zone waar een nood situatie aan de gang is
Moet ik mijn drone registreren?
Nee. Als je met je drone wil vliegen binnen de Open of Specifieke categorie is er geen toestel registratie nodig (de vroegere OO- registratie).
Van zodra er goederen- of personen vervoer met je drone gebeurt is deze registratie wel verplicht maar dan zit je ook in de gecertifieerde categorie.
Echt niet registreren?
Wat je wel zal moeten doen is dat als je jezelf of je bedrijf als operator moet registreren je in dat platform wel je drone zal moeten toevoegen met zijn serienummer.
Alle betrokkenen bij de uitvoering van de vlucht dienen voldoende op de hoogte gebracht te zijn van de vlucht risico’s, diegene die niet op de hoogte zijn worden beschouwd als niet betrokken personen.
Vliegen kort bij of in een zone waar hulpdiensten actief zijn is niet toegelaten
De open categorie is de meest omvangrijke en ook voor de meesten onder ons van toepassing.
Een verder opdeling is hier nodig:
OPEN Limited (drone zonder Cx klasse label)
OPEN A1
OPEN A1/C0
OPEN A1/C1
OPEN A2
OPEN A2/C2
OPEN A3
OPEN A3/C2
OPEN A3/C3
OPEN A3/C4
Open Limited Category (drone zonder Cx klasse label)
Tot 31 december 2022 mogen UAS zonder klasse gebruikt worden onder volgende voorwaarden, afhankelijk van hun gewicht:
Gewicht UAS
Toegestane vliegafstand
< 500 g
In de buurt van mensen, volgens de voorschriften voor subcategorie A1
< 2 kg
Op min. 50 m afstand van mensen
< 25 kg
Op min. 150 m afstand van woon-, handels-, industrie- of recreatiezones, volgens de voorschriften voor subcategorie A3
De opleidingen voor elk van deze subcategorieën zullen vergelijkbaar zijn met die voor de overeenkomstige subcategorieën in de categorie OPEN.
Vanaf 1 januari 2023 worden de voorwaarden om een UAS zonder klasselabel te besturen strenger. Het UAS mag alleen worden gebruikt als het vóór 1 januari 2023 in de handel werd gebracht en enkel onder bepaalde voorwaarden:
Een UAS van minder dan 250g volgt de regels voor categorie A1
Een UAS van minder dan 25 kg volgt de regels voor categorie A3
Voor een UAS zonder klasselabel van minder dan 2 kg (maar meer dan 250 g) zal het niet langer toegestaan zijn om op minder dan 50m van mensen te vliegen (net zoals voor categorie A2).
Categorie SPECIFIC
Als de risicobeoordeling dit toelaat, mag u uw huidige UAS blijven gebruiken in de categorie SPECIFIC.
Model Aircraft
Mogen alleen vliegen in de daarvoor voorziene Aeromodel Zones (zie Geo-zones)
In clubverband
Kan altijd vliegen binnen A3 / C4 (Zelfbouw en <25kg)
Drone races
Valt onder Model Aircraft
Ook onder A3 / C4
Toeschouwers zijn toegelaten, best afgeschermd door bijv. een net.
OPEN A1/C0 (speelgoed drone)
Vliegen boven mensen die niet betrokken zijn bij de vlucht mag
Vliegen boven een mensen massa mag NIET
Alleen VLOS toegelaten
Maximum hoogte 120m AGL tov. opstijgpunt
Gebruik van een drone met C0 keurmerk (typisch speelgoed drone of zelfbouw (bv racedrones)):
< 250gr zonder camera
Geo-awareness niet verplicht
Operator registratie niet nodig
CE keurmerk
Minimum leeftijd voor België: 14 jaar (als geen speelgoed drone)
Gekend met de handleiding
Maximum snelheid 19m/s
Follow-Me functie binnen een radius van 50m
OPEN A1/C1
U mag niet intentioneel vliegen boven personen die niet betrokken zijn bij de vlucht
Vliegen boven een mensen massa mag NIET
Alleen VLOS toegelaten
Maximum hoogte 120m AGL tov. opstijgpunt of maximum hoogte moet instelbaar en afleesbaar zijn
Gebruik van een drone met C1 keurmerk (hobby drone):
Maximum 80J energie of < 900 gr
Electronic ID
Geo-awareness met piloot visualisatie
Operator registratie verplicht
Identificatie plaatje met vermelding van registratie nummer
CE keurmerk
Minimum leeftijd voor België: 14 jaar
Gekend met de handleiding
Online training gevolgd
Online test uitgevoerd en in het bezit van een bewijs
Maximum snelheid 19m/s
Follow-Me functie binnen een radius van 50m
Lost Link management
Battery warning
OPEN A2/C2
U mag NIET vliegen boven personen die niet betrokken zijn bij de vlucht
Vliegen boven een mensen massa mag NIET
Alleen VLOS toegelaten
Maximum hoogte 120m AGL tov. opstijgpunt
Gebruik van een drone met C2 keurmerk (“Prosumer” drone):
< 4kg
Electronic ID
Geo-awareness met piloot visualisatie
Operator registratie verplicht
Identificatie plaatje met vermelding van registratie nummer
CE keurmerk
Minimum leeftijd voor België: 16 jaar
Gekend met de handleiding
Certificaat voor drone piloot na het behalen van:
Online training (idem als Cat. A1/C1)
Online test (idem als Cat. A1/C1)
Bewijs van praktische zelftraining
Bijkomende A2 theoretische kennis test
>30m horizontale afstand tot niet personen die niet betrokken zijn bij de vlucht >5m wanneer low-speed mode is geactiveerd
OPEN A3
U mag vliegen boven personen die niet betrokken zijn bij de vlucht enkel en alleen wanneer deze niet in gevaar kunnen komen
Vliegen boven een mensen massa mag NIET
Alleen VLOS toegelaten
Maximum hoogte 120m AGL tov. Opstijgpunt
>150m horizontale afstand tot woonwijken, commerciele centra, recreatie of industrie zones
CE keurmerk
Minimum leeftijd voor België: 14 jaar
Gekend met de handleiding
Certificaat voor drone piloot na het behalen van:
Online training (idem als Cat. A1/C1)
Online test (idem als Cat. A1/C1)
Lost link management (bv. return to home)
Open A3 / C2 (prosumer)
< 4kg
Transponder met ID gegevens
Geo-awareness met piloot visualisatie
Operator registratie verplicht
Identificatie plaatje met vermelding van registratie nummer
Low-speed mode (3m/s)
Geen scherpe randen
Batterij waarschuwing
Maximum geluidsnormen
Voorzien zijn van lichten
Beveiligde C2 link
Open A3 / C3 (professional)
< 25kg en <3m spanwijdte
Transponder met ID gegevens
Geo-awareness met piloot visualisatie
Operator registratie verplicht
Identificatie plaatje met vermelding van operator nummer
Batterij waarschuwing
Maximum geluidsnormen
Voorzien zijn van lichten
Beveiligde C2 link
Open A3 / C4 (Aero model)
Enkel geldig voor kits, zelfbouw maakt hier geen deel van uit en valt onder de regelgeving van de modelluchtvaart
Automatische vluchten niet toegestaan (waypoints)
Enkel indien de vliegzone dit voorschrijft, men zal een zone creëren waar modelbouwvlieg clubs hun vliegveld kunnen uitbaten (dit bestaat nu reeds en zal waarschijnlijk niet veranderen)
Transponder met ID gegevens
Geo-awareness met piloot visualisatie
Identificatie plaatje met vermelding van operator nummer
Operator registratie verplicht
Indien gevlogen wordt op een erkend modelvliegterrein (Aeromodel zone) dan dient men de regelgeving te volgen die daar geldt.
Indien de vlucht volgens een ‘Standaard scenario’ verloopt volstaat een notificatie anders is er authorisatie nodig van een CA voor de aanvang van de vlucht gebasseerd op een SORA (Specific Operations Risc Assessment) -> Risico Analyse
Praktijkvoorbeelden: BVLOS operaties (lineaire inspecties, mapping), goederen transport, alle vluchten die niet onder de Open Categorie of de Certified Category vallen
Omvat autonome vluchten (zonder tussenkomst van een piloot)
problem-solving en de juiste beslissingen kunnen nemen
Situatie beheer
airmanship
Valt je vlucht binnen de eisen van een standaardscenario (moeten nog gepubliceerd worden) dan kan je de vlucht uitvoeren mits het online aangeven van de vlucht, geen goedkeuring nodig. Best verwittig je wel even de gemeente en/of politiedienst zodat onnodige telefoontjes van buren niet tot een interventie moeten leiden, en heb je de kans steek dan ook op voorhand een briefje in de bus van de buren om aan te geven dat er een drone vlucht zal doorgaan – zo maak je goede en geen ongerusteburen. Valt je vlucht niet binnen een standaardscenario dan is een SORA risico analyse verplicht – hiervoor kan je opleiding volgen bijvoorbeeld bij https://www.dronecollege.be
Heb je reeds een Klasse 1 behaald dan volstaat het om een bijkomend theoretisch examen te doen (online ? weten we nog niet) om aan te tonen dat je op de hoogte bent van de Europese wetgeving.
Certified Category
Hoog risico – Vlucht is even risicovol als een bemande vlucht
Authorisatie vereist door gecertifieerde instantie (bijv. DGLV voor België), gecertificeerde UAS met gelicentieerde piloot
Praktijkvoorbeelden: Air taxi, Internationaal IFR (carga, passagiers), pakjes leveren boven mensen
Vlucht kan/mag mensen vervoeren of transport van gevaarlijke goederen
Tijdslijn
Deze nieuwe wetgeving zal door alle Europese lidstaten in voege gaan vanaf 1 januari 2021.
Drones zonder CE markering kunnen nog gebruik maken van de A1 en A3 categoriën ook na 1 juli 2022, maar mogen na 1 juli 2022 niet meer verkocht worden.
Drones verkocht na 1 juli 2022 moeten een CE markering hebben.
OPGELET: dit gaat niet over de Cx markering. De technische specificaties van deze Cx (C0,C1,C2,C3,C4 en later C5 en C6) staan momenteel nog niet helemaal vast en Europa moet hier nog een definitieve goedkeuring over geven. Zolang zullen de fabrikanten dit label niet kunnen aanbrengen op de nieuwe drones.
Mogelijks is er sprake van een keurings organisme die retro-actief een keurlabel zou kunnen toekennen, maar hier vernemen we later hopelijk meer over.
Wat met je reeds behaalde licentie (Belgische piloten)?
Wanneer de nieuwe Europese wetgeving effectief actief wordt zal de huidige Belgische wetgeving komen te vervallen en daarmee ook de huidige brevetering Klasse 2 en Klassen 1 (a en b).
Deze tabel geeft aan wat je juist nog moet doen als piloot om terug in regel te zijn met de nieuwe EU-wetgeving:
Piloot
Attest/Licentie
Examens te doen
Klasse 2
ik heb nog geen Klasse 2 attest behaald
open A1-3, Open A2
Klasse 2
Ja
EASA regulations open A2
Klasse 1
ik heb nog geen Klasse 1 attest behaald
Open A1-3 Open A2 Specific
klasse 1
Ja
EASA regulations
Opleiding
Je kan in elke Europese lidstaat je opleiding volgen
gebruik je verzekeringsnummer om je als operator te registreren
Serienummer van elke drone of materiaal is nodig
Als er schade is veroorzaakt door de drone dan kan je deze door je drone verzekering laten dekken.
Schade veroorzaakt door de piloot, maar niet door de drone valt niet onder de drone verzekering.https://www.youtube.com/embed/l6xHV61jwGo?controls=1&rel=0&playsinline=0&modestbranding=0&autoplay=0&enablejsapi=1&origin=https%3A%2F%2Fwww.dronedepot.be&widgetid=1
Meer informatie en bronnen
Al deze informatie hebben we voor jou verzameld op één pagina. Wens je meer informatie of effectief op zoek te gaan naar details dan kan je hieronder onze bronnen vinden:
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze website verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
